Anemija

Anemija je najučestaliji krvni poremećaj. Najjednostavnije rečeno, anemija je stanje koje je definirano smanjenim volumenom crvenih krvnih stanica (eritrocita) u cirkulaciji i/ili smanjenom količinom hemoglobina (proteina koji nosi kisik u crvenim krvnim stanicama).

Crvene krvne stanice su vrlo važne jer pomažu u opskrbi kisikom različitim dijelovima tijela. Ako crvene krvne stanice nisu učinkovite u prijenosu kisika onda tijelo počinje patiti od posljedica nedostatka kisika.

Anemija se kod mnogih ljudi javlja nezapaženo, a njeni simptomi mogu biti prilično nejasni i neprimijetni. Najčešće, pacijenti koji boluju od anemije, žale se na opći osjećaj slabosti i nelagode.

Kratak dah se javlja u mnogo težim slučajevima. Vrlo teški oblik anemije dovodi do kompenzacijske reakcije pri kojoj se krvni tlak zamjetno povećava, uzrokujući palpitacije i znojenje; ovaj proces kod starijih ljudi može dovesti do zatajenje srca.

Palor (blijeda koža i sluznice) se primjećuje samo u teškim slučajevima anemije.

Rizične skupine su žene (česte menstruacije, trudnoća), djeca (anemija od rođenja) i starije osobe (bolesti, loša prehrana).

Određeni oblici anemije su nasljedni poput onih koje se prenose sa majke na dijete u trenutku rođenja.

Anemija može imati više od 400 različitih oblika.

Među tri glavna uzroka anemije spadaju prekomjeran gubitak krvi (hemoragija), prekomjerno uništenje crvenih krvnih stanica (hemoliza) ili nedostatna proizvodnja crvenih krvnih stanica (nedostatna eritropoeza), odnosno:

grupa = uzrokovana je gubitkom krvi
grupa = uzrokovana je razaranjem krvnih stanica
grupa = izazvana je neispravnom proizvodnjom crvenih krvnih stanica

Anemija uzrokovana manjkom željeza

Anemiju ili slabokrvnost karakterizira smanjena koncentracija hemoglobina ili broja crvenih krvnih zrnaca (eritrocita) u litri krvi ispod razine optimalnih vrijednosti za određenu dob i spol.

Željezo je neophodno za proizvodnju crvenih krvnih stanica. Nizak unos željeza će uzrokovati smanjenje crvenih krvnih stanica.

Liječenje podrazumijeva raznovsrnu i kvalitetniju prehranu, po potrebi uzimanje suplemenata željeza ili, vrlo rijetko, transfuziju krvi.

Anemija uzrokovana kroničnim bolestima

Osobe s kroničnom bolesti bubrega ili drugim kroničnim bolestima imaju povećan rizik od nastanka anemije. Transfuzija krvi ili injekcije sintetskih hormona mogu biti neophodni za neke osobe s takvim oblikom anemije.

Aplastična anemija

Kod osoba koje pate od aplastične anemije, koštana srž ne proizvodi dovoljno krvnih stanica, uključujući i crvene krvne stanice. Razlikuje se od leukemije u tome da je defekt posljedica toga da se stanice ne dijele, umjesto da ne sazrijevaju. Kao rezultat, koštana srž sadrži velike količine stanica masnoće, umjesto stanica za stvaranje krvi, koje bi normalno bile nazočne. Može se pojaviti kod osoba bilo koje starosne dobi, ali se obično javlja kod osoba između 15 i 24 godina, i preko 60 godina. Bolest može u početku nalikovati na leukemiju.

Smatra se da je uzrokovana oštećenjem zajedničke matične stanice iz koje se kasnije razvijaju sve loze krvnih stanica. Posljedica je slaba razvijenost ili nerazvijenost koštane srži.

Virusne infekcije mogu uzrokovati aplastičnu anemiju.

Liječenje podrzaumijeva lijekove, transfuziju krvi, pa čak i transplantaciju koštane srži kako bi se uspješno izliječila aplastična anemija.

Anemija matičnih stanica

To je također genetski poremećaj koji pogađa uglavnom ljude iz Afrike, Južne i Srednje Amerike, Karipskih otoka, Indije, Saudijske Arabije i mediteranskih zemalja koje uključuju Tursku, Grčku i Italiju. Crvene krvne stanice postaju ljepljive i tvrde. Mogu blokirati protok krvi, a kao simptom se javlja bol i oštećenje organa.

Autoimuna hemolitička anemija

Kod osoba koje pate od ovakvog oblika anemije, imunološki sustav uništava vlastite crvene krvne stanice. Da bi se ovaj proces zaustavio mogu biti potrebni lijekovi koji potiskuju imunološki sustav.

Normalni životni vijek eritrocita je oko 120 dana, u slučaju hemolitičke anemije njihov životni vijek skraćen je na 20-40 dana, kod umjerene hemolize, odnosno na 5-20 dana, kod teške hemolitiče anemije.